Адресше: 424000, Марий Эл Республик,
Йошкар-Ола, Пушкин урем, 28-ше пӧрт.
Тел./факс.: (8362) 64-15-99
E-mail: nb.chavajn@mari-el.gov.ru
Паша жап: Шочмо – изарня: 9-00 - 19-00
Шуматкече, рушарня: 9-00 - 16-00
Кугарня: каныш кече
С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже поэт, издательстве пашаеҥ Гани Газизович Гадиатовын (1938-1995) шочмыжлан – 80 ий темме лӱмеш «Мыйын муро – илыш йӱк» книга ончерым чумырымо. Книга ончер 15 сентябрь марте шуйна.
Пагален ӱжына!
С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудылан Ираида Букетова-Алвий «Помни своих» («Шарне шке тукыметым») книгам пӧлеклен. Автор ачажын, Аркадий Букетов-Сайнын, журналист да краеведын, мутмастар да туныктышын, шке тукымым шымлыме пашажым шуен. Тиде книгаште Морко район Эҥерӱмбал Шале ял гыч лекше Ӧтӧгӧн тукымын вияҥмыжым раш почын ончыктымо. Тиде тукым Россий мучко веле огыл, тыгак Германий, Израиль, Эстоний, Австралий эллаштат шарлен. Сандене книгам руш йылме дене возымо.
Сергей Григорьевич Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже Марий АССР-ын калык артистше Илья Иванович Россыгинын (1918 – 1962) шочмыжлан 100 ий темме лӱмеш «Калык артист (И.И.Россыгин)» лӱман книга ончерым погымо. Книга ончер 20 август марте шуйна.
Пагален ӱжына!
Тиде ончерыш погымо марий калыкын ик эн йӧратыме, уста артист–комикше Илья Россыгинлан пӧлеклалтше книга ден статья-влакым. Тыштак муаш лиеш марий театр нерген возымо книгалам. Артист нерген шуко шарнымашым возеныт тудын йолташыже ден палыме–влакше. Сай шарнымашым возеныт Марий АССР-ын калык артистше Виктор Бурлаков ден ончычсо марий театрын режиссержо Сергей Иванович Иванов да молат.
С.Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже туныктышо, поэт, этнограф, музыкант, журналист Тихон Ефремович Ефремовын (1868-1938) шочмыжлан 150 ий темме вашеш «Икымше марий гимнын авторжо» лӱман ончерым чумырымо. Книга ончер 20 июль марте шуйна.
Пагален ӱжына!
2018 ий 26 апрельыште 15 шагатлан С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже «Ямде лий» газет редакций дене пырля «Марий краевед» клубын черетан погынымашыже эртыш. Клубын 113-шо погынымашыже журналист, прозаик, мер пашаеҥ Алексей (Алеко) Михайлович Юзыкайнын 75 ияш лӱмгечылан пӧлеклалтын.
Тачысе марий интеллигент-влак ятырынже, йоча жапым шарнен, «Ямде лий» газет редакций вуйлатыше Алексей Михайлович Юзыкайнын лӱмжым пагален пелештат. Тыгай шарнымаш лӱмлӧ йолташна-влакын: Геннадий Леонидович Сабанцев-Оярын, Геннадий Филимонович Гордеевын, Юрий Валентинович Исаковын, Олег Геннадьевич Иркабаевын, Юрий Ильич Соловьёвын, Зоя Михайловна Дудинан, Гельсий Зайниевич Зайниевын, Мария Байрамовна Матукован – да молынат чоныштышт ила.
С.Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже журналист, прозаик, мер naшaeҥ Алеко Юзыкайнын шочмыжлан 75 ий темме вашеш «Шокшо-шолшо шӱман Алеко» лӱман ончерым чумырымо. Книга ончер 20 май марте шуйна.
Пагален ӱжына!
С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже Марий талешке кечылан (День национального героя) книга ончерым чумырымо. Книга ончер 15 май марте шуйна.
Пагален ӱжына!
2018 ий 26 апрельыште 15 шагатлан С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже «Марий краевед» клубын черетан погынымашыже лиеш.
Клубын 115-ше погынымашыже журналист, прозаик, мер пашаеҥ Алексей (Алеко) Михайлович Юзыкайнын 75 ияш лӱмгечылан пӧлеклалтеш. «Ямде лий» газет редакцийыште да краеведений пöлкаште ыштыше пашаеҥ-влак Алексей Михайловичын творчествыжым шымлыше, родо-тукымжо, йолташыже, колегыже-влакым пагален ÿжыт.
Таче кече марте Сергей Григорьевич Чавайн нерген шукын возеныт. Туге шоналташ лиеш, пуйто илыш ден творчествыжын чыла йыжыҥлажым шымлен налме. Но тиде тыге огыл. Икмыняр ий дене петырымаште кийыше ятыр архивный фондым ынде почмо, адакше мемнан ончалтышнат весемын. Чыла тидыже писательын илыштыштыже лийше шуко савыртышым у семын радамлаш йӧным пуа.
Ачажын пӱрымашыжым рашемдаш Юрий Чавайнын йодын возымыжлан 1959 ий 16 апрельыште вашештеныт, пуйто Сергей Григорьевич Чавайн эрык деч посна илыме верлаште 1942 ий 16 октябрьыште вуйдорыкыш вӱр логалме дене колен. Шонен лукмо тиде фактым Йошкар-Оласе загс тудо ийынак 15 августышто регистрироватлен. Тиде шоя датым вара чыла изданийыш пуртымо да писательлан Йошкар-Олаште Чавайн бульвареш 1978 ийыште шындыме памятникеш серыме. 1988 ий 30 апрельыште гына Йошкар-Ола загс Сергей Григорьевичын колымо жапшым чын возен, да памятникын постаментыштыже улшо йоҥылышым классикын шочмыжлан 100 ий темме вашеш тӧрлатыме.
Газетлык статьялам писатель утларакше «Кыргори Сергей» лӱмпале дене печатлен. Тыгак «Чын марий», «Марий», «Зуда» да моло псевдонимым кучылтын, кокланже подпись олмеш ик буквам гына (Ч.) шынден. Газет пашаште улмыж годым Сергей Чавайн тӱрлӧ экшык ваштареш «шке семынже чот кучедалаш пиже, – возен 1935 ийыште В. Мухин-Сави. – Ме коктын Салтыков-Щедринын стиль дене «илыш порок-шамычым» поньыжаш тӱҥална. Перона йымач класс тушман тӱшка эре тӱжвак лектын шогыш. «Зуда» (Чавайнын псевдонимже) пеш шуко «едкий» статььям серыш».
