Дзинь! – урокыш ӱжын, ЙЫҤГЫР йӱк шоктыш. Тыгай лӱм дене Марий Эл Республикыштына йоча газет икымше гана ош тӱням ужо. Тудо тендан дене, самырык лудшо-влак, тунемме ий мучко лиеш.

Икымше номерым лукмаште "Ямде лий" ден "Кугарня" газет редакций-влак тыршеныт, кум пытартыш номерлам "Кугарня" газет редакций луктын.

Сылне фото да сӱрет дене сӧрастарыме йылгыжше страницылаште кугыеҥ автор-влакын возымо лаштыкышт веле огыл, изирак йолташна-влакын пашаштат ончыкталтыт. Пытартышышт шкеныштым корреспондент, возгалыше, интервьюм налше, поэт семын шкеныштым ужыт.

Кугурак ийготан лудшо-влаклан С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын «У старт. 55+» проектше кумшо ий илышыш шыҥдаралтеш. Проектын «Мыйын Марий Элем» («Мой Марийский край») лӱман ик ужашыже (модульжо) марий калыкын илышыже, йӱлаже, тӱвыраже да ойыртемалтше уста еҥже дене палдара.

Ик пушеҥгын,

Ик орлаҥгын

Улына ужар лышташ.

Финн да угор

Родо-тукым

Вож гай пеҥгыде лийшаш.

В. Крылов

Пеш шукерте ожно Юл эҥер гыч Урал курык марте акрет калык илен. Тудым кызыт финн-угор калык маныт. Тиде лӱм ты тӱшкаш пурышо кок кугурак калыкын – финн да венгрын (вес семынже нуным угор маныныт) – лӱмышт гыч шочын. Финн-угор кугезе калык ончыч ик верыште илен, ик йӱлам кучен, ик йылме дене ойлен. Но эркын-эркын кыл лушкен. Илен-толын, тӱрлӧ калык шарлен: финн, венгр, эстон, марий, мордва, удмурт, коми, карел, хант, манси, вепс, ижор, водь, лив, саам. Нуно чыланат родо-тукымлан шотлалтыт да йылмыштат ик тӱшкаш, ик ешыш пурат.

С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже Россий писатель ушем член, кусарыше, Марий Эл Республикысе культурын заслуженный пашаеҥже Михаил Иванович Кудряшовын (1959-2013) шочмыжлан – 60 ий темме лӱмеш  («Изи шӱмын кугу тулжо») книга ончерым чумырымо.

С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже поэт Пет. Першутын (Петр Григорьевич Першуткин) (1909-1943) шочмыжлан – 110 ий темме лӱмеш  («Кутко патыр») книга ончерым чумырымо. Книга ончер  сентябрь мучаш марте шуйна.

Пагален ӱжына!

Кодшо кечылаште С.Г.Чавайн лӱмеш калыкле книгагудо 350 экземпляр «Марийский мир – Марий сандалык» лӱман журнал  да 3500 экземпляр «Марий Эл. Официальный документым савыктыше газет» дене пойдаралте.

2019 ий 12 сентябрьыште Марий Эл Республикын Кугыжаныш архивыштыже «Летописец музыкальной жизни Марий Эл» лӱман йыргешке ӱстел эртыш. Тудо кумдан палыме музыковед, Россий Федераций да Марий Эл Республикысе тӱвыран сулло пашаеҥже Роза Вениаминовна Артищеван 85 ияш лӱмгечыжлан пӧлеклалте.

С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже писатель, журналист, Марий АССР-ын калык поэтше Макс Майнын (Степанов Максим Степанович) (1914-1988) шочмыжлан – 105 ий темме лӱмеш («Келшымаш да патырлык мурызо») книга ончерым чумырымо. Книга ончер 25 август марте шуйна.

Пагален ӱжына!

С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже поэтессе, СССР писатель Ушем член, Марий АССР культурын заслуженный пашаеҥже Вера Ильинична Бояринован (1924-1996) шочмыжлан – 95 ий темме лӱмеш  («Сылнымутшо калык шӱмыштӧ») книга ончерым чумырымо. Книга ончер  июль мучаш марте шуйна.