1775-ше ий 10-шо декабрьыште Санкт-Петербург оласе кевытлаште «Сочинения, принадлежащие к грамматике черемисского языка» лӱман икымше марий книгам ужалаш луктыныт. Тиде книга кызытсе марий тиштын тӱҥалтышыжылан шотлалтеш. Тудым поляк Вениамин Пуцек-Григорович чумырен да книга мучаште тӱжем утла мутан рушла-марла мутерым пуртен.

8 декабрьыште 16 шагатлан С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын конференц-залыштыже  Марий тиште кечылан пӧлеклалтше «Марий краевед» клубын черетан погынымашыже лиеш. Марий Эл Республикыште Тиште кечым 10 декабрьыште пайремлат. Тиде кечын 1775-ше ийыште Санкт-Петербург оласе кевытлашке «Сочинения, принадлежащие к грамматике черемисского языка» лӱман икымше марий грамматикым ужалаш луктыныт. Тудым Озаҥысе архиепископ Вениамин Пуцек-Григорович чумырен да книга мучашке тӱжем утла мутан рушла-марла мутерым пуртен.

«Ава» деч шерге мут тÿняште уло мо? Уке, очыни, вет кажне айдемылан илышым ава пöлекла. Санденак, авам моктен, поэт, писатель, композитор, мурызо-влак чапле деч чапле почеламутым, оҥай ойлымашым, повестьым, сылне деч сылне мурым возат.

3 ноябрьыште 12 шагатлан С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже Марий Эл Республикын сулло сӱретчыже Валерий Александрович Боголюбовын «Кава тӱр» книгажын презентацийже лиеш.

Морко кундемысе Ильинский ялын шочшыжо Валерий Боголюбов ты книгаж дене лудшо деке поэт семын лектын. Южо почеламутшым 1978 ийыштак возымо. Сылнымут корнылаже тудын кӱрышталтше корнан да шонымашан улыт. Почеламут-влакым ойыркалыме знак деч посна возымо, тиде книгам шымленрак лудаш тарата.

29 сентябрьыште 15 шагатлан С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын конференц-залыштыже «Марий краевед клубын» черетан погынымашыже лиеш. Тудо лӱмлӧ шанчызе-археолог  Валерий Степанович Патрушевын 80 ияш лӱмгечыжлан пӧлеклалтеш.

Антуан Мари Жан-Батист Роже де Сент-Экзюпери — француз писатель, профессионал летчик.
Авторын илышыштыже кок чон йӧратымашыже лийын. Тиде авиаций ден литератур. Лач сылнымут саскажак тудым тӱня мучко чапландарен. Антуан де Сент-Экзюпери икмыняр произведенийым возен, но тӱнямбал чапым тудлан «Изи принц» повестьше конден. Писательын илышыштыже тӱрлӧ оҥай событий-влак лийыныт. Автор чонжо дене романтик да философ лийын, тудо моткоч оҥайын пӱртӱсыштӧ улшо явлений-влак нерген класкален моштен да уло тӱням аралаш ӱжын шоген.

Пагалыме йолташ-влак! Борис Александровын «Кава гыч волышо лӱҥгалтыш» ден «Шӱмем кычалеш» романже дене палыме лияш темлена.

«Кава гыч волышо лӱҥгалтыш» романыште тӱрлӧ пагытым сӱретла. Тӱҥ темыже – илыш. Кажне айдеме, ош тӱняшке толмекше, могай пӱрымашым шочыкташ, рӱдӧ сомылжо лишыл еҥжылан, ешыжлан, калыкшылан, шочмо кундемжылан могай пайдам кондышаш – тӱрлӧ йодышланат романыште вашмутым муаш лиеш. Тыгак автор роман кышкарыште Урал мландысе Тавра кундемын легендыже ден преданий-влакым, мифым лудаш темла.

3 июньышто 15 шагатлан С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын конференц-залыштыже драматург, поэт, прозаик Александр Алексеевич Петров дене усталык вашлиймаш лиеш.

Мария Каликаевна Илибаева (1950-2020) – марий серызе, журналист, туныктышо, Россий писатель ушемын йыжыҥъеҥже (2000), Марий Эл Республикын калык писательже (2018).

Мария Илибаеван «Тиде ушдымо тӱняште» романже 2019 ийыште ош тӱням ужын. Романыште тӱҥ шотышто ял илыш да у саманыште яллан могай вер ойыралтме нерген каласкалалтеш. Илышын глобализаций йыжыҥыш куснымыж семын еҥ-влакын шӱм-чоныштышт, ушыштышт могай вашталтыш-влак эртымымат ужына.

21 апрельыште 16 шагатлан С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын конференц-залыштыже «Марий краевед» клубын черетан погынымашыже лиеш. Погынымаш кумдан палыме шымлызе, историй шанче доктор, краевед, Марий АСССР-ысе наукын сулло деятельже, Россий Федерацийысе кӱшыл школын сулло пашаеҥже, Марий Эл Республикысе М. Н. Янтемир лӱмеш Кугыжаныш премийын лауреатше Геннадий Николаевич Айплатовын 85 ияш лӱмгечыжлан пӧлеклалтеш.