С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже  лӱмлӧ режиссер, драматург, Россий Федерацийысе  да Марий Эл Республикысе  сымыктышын сулло пашаеҥже Сергей Иванович Ивановын шочмыжлан 90 ий темме лӱмеш пӧлеклалтше книга ончерым погымо.

Шукерте огыл, пытартыш жапыште возымаште шке мастарлыкшым шуарыше, Ираида Букетова-Алвийын кокымшо книгаже ош тӱням ужын. «Помни своих, и не только…» савыктыш Ӧтӧгӧн тукымлан пӧлеклалтше авторын кокымшо пашаже. Книгам шергалмек, авторын ойлымашыже-влак дене пырля А. Александровын «Йогыландий» йомак-повестьше, Сайн-эрге Сайгелдын дневникше дене палыме лияш лиеш. Кугу верым фото-влаклан ойырымо. Пагалыме лудшына-влак, у книга дене С.Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудышто палыме лийын кертыда.

"Айдемын ӱмыржӧ кӱчык, а книга курымашлык", - манеш Марий Турек кундем гыч краевед Вера Александровна Сорокина.

С.Г. Чавайн лӱмеш книгагудын 2018 ийыште эртарыме «Идалыкын эн сай книгаже» конкурсышто «Книгагудо дене пеҥгыде кылым кучымаш» номинацийыште Марий Турек кундем гыч краевед Вера Александровна Сорокина лауреат лийын. Тудо изинекак книгам лудаш йӧратен, яра жапше годым книгагудыш куржталын. Варарак авам ончен, ӱдыржат книгам лудаш кумылаҥын, а кызыт уныкаже-влакат книга ден журналым лудаш йӧратат. Чынак, кузе изинекак йочам книгам лудаш кумылаҥдет, тугак умбакыже нуно тидлан утыр шӱмаҥыт.

 «Паша дене шочмо кундемна тӱзлана.

Кумда олыкна, яндар памашна.

Советский район. Тыште мыйын шӱм-чонем,

Мый тыште пашам ыштем, илем…»,

тыге серен ик почеламутыштыжо Лидия Иксанова.