МАРИЙ КАЛЫК МОДЫШ-ВЛАК. «РЫВЫЖ ЛОДАК»

20.09.2023 | 234 просмотра(ов)
Шергакан йолташ-влак! Ме марий калык модыш дене палдарымашнам умбакыже шуена. Сонарыш коштмаш – марий калыкын ик эн тошто пашаже лийын. Мутлан, «Йос коштыктымаш», «Мераҥ поктымаш», «Рывыжым кычал му!» да моло модышла гоч кугезына-влакын сонарзе улмыштым пален налына. Ме тендам таче «РЫВЫЖ ЛОДАК» модыш дене палдарена.
Модыш оралте воктен эрта. Модшо-влак кок тӱшкалан шелалтыт. Ик тӱшкаже – рывыж-влак, вес тӱшкаже – сонарзе-влак. Оралтын ик лукешыже рывыж-влак погынен шогалыт. Тиде лукым пел оҥго семын ойырен, керемым шупшын шындат. Сонарзе-влак пел оҥгын тӱжвал велныже лийыт.
Модышын шонымашыже тыгай. Сонарзе кокла гыч кажныже черет дене мечым шуэн, пел оҥгышто улшо рывыжлан логалтышаш. Мечым логалтыме рывыж лӱялтшылан шотлалтеш.
Сонарзе-влакын черет дене ик гана лӱйкалымекышт, рывыж-влакым кучен пытарат гын, сеҥышыш лектыт, огыт керт гын, сеҥалтшылан шотлалтыт. Тунам рывыж ден сонарзе-влак верыштым вашталтат.
Модмо годым сонарзе кокла гыч мечым кучышо еҥ, рывыжым ваҥен, пел оҥго йыр коштын кертеш. Рывыж-влакат, утлаш тӧчен, тыш-туш куржтал сеҥат. Мече, кенета пырдыж гыч тӧрштен, рывыжлан логалеш гын, рывыж лӱялтмылан шотлалтеш.
Модса йолташда-влак дене, ешда дене пырля модса!
     

Вниманию читателей представляем список литературы по представленной теме из фонда Национальной библиотеки имени С. Г. Чавайна:
1. Китиков, А. Е. Марий калык модыш / А. Е. Китиков. – Йошкар-Ола, 1990. – 60 с.
2. Марий калык модыш-влак = [Марийские народные игры] / С. Д. Архипова ямдылен. – Йошкар-Ола, 2012. – 111 с.
3. Марий калык ойпого : хрестоматий / В. Т. Михайлов ямд. – Йошкар-Ола, 2011. – 358 с.
4. Марийские народные игры / составитель Архипова Светлана Дмитриевна. – Йошкар-Ола, 2020. – 119 с. : ил.
5. Михайлов, В. Т. Марий калык ойпого = [Устное народное творчество мари] : туныктымо пособий = [учебное пособие] / В. Т. Михайлов. – Йошкар-Ола , 2012. – 310 с.
6. Петухова А. Н. Детский фольклор народа мари / А. Н. Петухова. – Йошкар-Ола, 2004. – 288 с.

Материал подготовила Миниахметова Л. И., ведущий библиотекарь отдела социально-экономической литературы

Mari