С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже Марий талешке кечылан (День национального героя) книга ончерым чумырымо. Книга ончер 15 май марте шуйна.
Пагален ӱжына!

Марий талешке кече.doc

2018 ий 26 апрельыште 15 шагатлан С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже «Марий краевед» клубын черетан погынымашыже лиеш.
Клубын 115-ше погынымашыже журналист, прозаик, мер пашаеҥ Алексей (Алеко) Михайлович Юзыкайнын 75 ияш лӱмгечылан пӧлеклалтеш. «Ямде лий» газет редакцийыште да краеведений пöлкаште ыштыше пашаеҥ-влак Алексей Михайловичын творчествыжым шымлыше, родо-тукымжо, йолташыже, колегыже-влакым пагален ÿжыт.

Таче кече марте Сергей Григорьевич Чавайн нерген шукын возеныт. Туге шоналташ лиеш, пуйто илыш ден творчествыжын чыла йыжыҥлажым шымлен налме. Но тиде тыге огыл. Икмыняр ий дене петырымаште кийыше ятыр архивный фондым ынде почмо, адакше мемнан ончалтышнат весемын. Чыла тидыже писательын илыштыштыже лийше шуко савыртышым у семын радамлаш йӧным пуа.

Ачажын пӱрымашыжым рашемдаш Юрий Чавайнын йодын возымыжлан 1959 ий 16 апрельыште вашештеныт, пуйто Сергей Григорьевич Чавайн эрык деч посна илыме верлаште 1942 ий 16 октябрьыште вуйдорыкыш вӱр логалме дене колен. Шонен лукмо тиде фактым Йошкар-Оласе загс тудо ийынак 15 августышто регистрироватлен. Тиде шоя датым вара чыла изданийыш пуртымо да писательлан Йошкар-Олаште Чавайн бульвареш 1978 ийыште шындыме памятникеш серыме. 1988 ий 30 апрельыште гына Йошкар-Ола загс Сергей Григорьевичын колымо жапшым чын возен, да памятникын постаментыштыже улшо йоҥылышым классикын шочмыжлан 100 ий темме вашеш тӧрлатыме.

Газетлык статьялам писатель утларакше «Кыргори Сергей» лӱмпале дене печатлен. Тыгак «Чын марий», «Марий», «Зуда» да моло псевдонимым кучылтын, кокланже подпись олмеш ик буквам гына (Ч.) шынден. Газет пашаште улмыж годым Сергей Чавайн тӱрлӧ экшык ваштареш «шке семынже чот кучедалаш пиже, – возен 1935 ийыште В. Мухин-Сави. – Ме коктын Салтыков-Щедринын стиль дене «илыш порок-шамычым» поньыжаш тӱҥална. Перона йымач класс тушман тӱшка эре тӱжвак лектын шогыш. «Зуда» (Чавайнын псевдонимже) пеш шуко «едкий» статььям серыш».

С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже писатель, Олык Ипай лӱмеш марий комсомол премийын лауреатше Юрий Михайлович Артамоновын (1938-2002)  шочмыжлан 80 ий темме лӱмеш «Марий повестьын уста мастарже» («Чеканщик слова») книга ончерым чумырымо. Книга ончер 1 май  марте шуйна.

Пагален ӱжына!

С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже «Акпатыр» оперым икымше гана сценыште шындымылан – 55 ий темме лӱмеш «Икымше марий опера» («Первая марийская опера») книга ончерым чумырымо. Книга ончер 25 апрель марте шуйна.

Пагален ӱжына!

С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже писатель, туныктышо Тыныш Осыпын (Иосиф Алексеевич Борисов) (1893-1971) шочмыжлан 125 ий темме лӱмеш «Самырык тукымын таҥже» («Наставник молодого поколенияа») книга ончерым чумырымо. Книга ончер 25 апрель марте шуйна.
Пагален ӱжына!

Самырык тукымын таҥже.doc

С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже писатель, туныктышо Шабдар Осыпын (Иосиф Архипович Шабдаров) (1898-1937)  шочмыжлан 120 ий темме лӱмеш «Марий калыкын йӧратыме эргыже» («Любимый сын марийского народа») книга ончерым чумырымо. Книга ончер 20 апрель марте шуйна.

Пагален ӱжына!

С. Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын краеведений пӧлкаштыже педагог-просветитель, этнограф Гавриил Яковлевич ЯКОВЛЕВЫН (1843-1912) шочмыжлан 175 ий темме лӱмеш «Марий калык верч чонжо йӱлен» («Болел душой за марийский наро») книга ончерым чумырымо. Книга ончер 25 март марте шуйна.

Пагален ӱжына!

Марий калык верч чонжо йӱлен.doc

2017 ий октябрьыште  Калыкле книгагудышто С.Г. Чавайнын сылнымут пӧлемжым почмаш республикынан тӱвыра илышыштыже келге да кӱлешан кышам коден.

Тиде пӧлем сылнымутым йӧраташ да марий писатель ден поэт-влакым шарналташ кумылаҥда.