С.Г.Чавайн лӱмеш калыкле книгагудо шке фондшым тӱрлӧ яра книга, журнал-влак дене пойдараш поснак кумылан. Тиде тудын миссийжым шукташ кугун полша – кызытсе да ончыкылык тукымлан книга поянлыкым арален кодаш да шарнашлан ышталтын.

Кугу таум каласена Сергей Тимофеевич Коноплёвлан, книгагудын лудшыжлан, коллекционерлан, шке коллекцийже гыч «Ивер и Телье» тӱнямбал почто марке полиграфий компанийын ныл томан каталог-полшыкшым пӧлеклымыжлан. 

«Книга палате пӧлка» - С.Г. Чавайн лӱмеш калыкле книгагудын ик эн самырык пӧлкажлан шотлалтеш.

Ондак тудо краеведений пӧлкан кугыжаныш библиографий сектырже лийын. 2008-ше ий пургыж тылзын 1-ше кече гыч посна пӧлка семын пашам ышташ тӱҥалын.

«Книга палате» савыктыш архивын функцийжым шуктен шога. Тыште 1959-ше ий гыч тачысе кече марте чылаже 286 тӱжем наре экземпляр книга, газет, журнал, ното, изобразительный, картографий савыктыш, тыгак афише да плакат-влак аралалтыт. Кажне ийын пӧлка 3-4 тӱжем наре у савыктыш произведенийлан ешаралтеш. 

1 февральыште 16-00 шагатлан С. Г. Чавайн лÿмеш кугыжаныш книгагудын краеведений пӧлкаштыже «Марий краевед» клубын 30 ияш лӱмгечыжлан пӧлеклалтше погынымаш лиеш.

«Марий краевед» клуб 1988 ий 28 январьыште книгагудын краеведений пöлкаже пелен шочын. Шке йырже шочмо кундемнам йӧратыше, тудын верч тургыжланыше шанчыеҥ, туныктышо, журналист, писатель, тоштер да книгагудо пашаҥ-влакым, икманаш, творческий шӱлышан интеллигенцийым ушен шога. Икымше кече гыч тӱҥалын тачысе кече марте клубым Марий кугыжаныш университетын профессоржо, историй наука доктор, книгагудын Чаплӱман лудшыжо Ксенофонт Никанорович Сануков вуйлата. 

14 декабрьыште С. Г. Чавайн лӱмеш кугыжаныш книгагудын конференц-залыштыже книга пайрем эртыш. Тиде гана «Марий краевед» клубын погынымашыже 2017 ийыште лекше «Марий биографий энциклопедий» савыктышлан пӧлеклалте. Икымше энциклопедий 2007 ийыште лектын.  2017 ийыште ешарен лукмо энциклопедийыш 4905 лӱм пурен. Савыктышын авторжо да тӱҥ редакторжо - журналист, мер пашаеҥ, шымлызе, краевед Валерий Александрович Мочаев. Ответсвенный редакторжо – журналист Андрей Колесников.

С.Г. Чавайн лÿмеш калыкле книгагудо тений 140 ияш лÿмгечым палемда. Тидын вашеш Почмо омса кечым да Марий тиште кечылан пӧлеклалтше пайремым теле тылзын 9-ше кечынже эртарен. Мемнан Книга палате пӧлка «Тамгам сÿретлена» мастар-классым эртарен. Кӧ книгагудыш тиде кечын толын, кажныже гаяк тамгам сÿретлаш да тудын мом ончыктымыжым пален налаш вашкен.

14 декабрьыште 15-00 шагатлан С. Г. Чавайн лӱмеш кугыжаныш книгагудын конференц-залыштыже книга пайрем эртаралтеш. Тудо «Марий Биографий Энциклопедий» савыктышлан пӧлеклалтеш. Тудын авторжо кундемнан чолга журналистше, мер пашаеҥ Валерий Александрович Мочаев. Пагален ӱжына!

9 декабрьыште С.Г.Чавайн лӱмеш книгагудышто лудшо-влаклан Омса почмо кече эртен. Тудо книгагудылан 140 ий темме лӱмеш да Марий тиште кечылан пӧлеклалтын. Тиде пайремыш краеведений пӧлкат ушнен. «Сылнымут караоке» («Литературный караоке») лӱман акцийым эртарен. Пайремын унаже-влак С. Г. Чавайнын «Ото» почеламутшым тӱрлӧ йылме дене лудыныт. Почеламут марий, руш, курыкмарий, татар, чуваш, немыч, англичан, финн, эстон, венгр, туркмен, азербайджан, узбек, украин йылме дене йоҥген.

9 декабрьыште С.Г.Чавайн лӱмеш книгагудышто лудшо-влаклан Омса почмо кече эртен. Тудо С.Г.Чавайн лӱмеш кугыжаныш книгагудылан 140 ий темме лӱмеш да Марий тиште кечылан пӧлеклалтын.  Социально-экономический пӧлкат тиде пайремыш ушнен. Пӧлкаште «Марий караоке» мероприятий эртен. Вашлиймашым уста гармоньчо да мурызо Владимир Николаевич Романов сӧрастарен.

Тиште – тошто марий мут. Тудо иктаж-могай палым, тамгам ончыктен. Марла возыктыш кечымат тиште манаш пунчалме. Тамгам пушеҥгыш кÿзö дене сонарзе-влак, мландыш кольмо дене мланде пашаеҥ-влак пыштеныт, кажне суртын шке тамгаже лийын: тамга еш кугытым, тукым ойыртемым ончыктен, тыгак тамгам документыш подпись семын шынденыт, тувыр вачышкат тÿрленыт. Тиште кече – тиде мемнан ушнан, моштымашнан, возаш тунем шушо калыкын кушкын шумыжо. Возыктышна кужу корным эртен.

Марий Тиште кече вашеш «Шочмо йылме – чон поянлык» («Родной язык – богатство души» книга ончерым С. Г. Чавайн лӱмеш кугыжаныш книгагудын краеведений пӧлкаштыже ямдылыме. Книга ончер 20 декабрь марте шуйна.
Пагален ӱжына!

Шочмо йылме – чон поянлык.